Düşünde bile görmez işler!
Düşlerin gördüğü işleri…
Can Yücel çok güzel anlatmış aslında bazı şeyleri.
Sizlere bugün yine eğitim konusunda bazı düşüncelerimi aktaracağım ama merak etmeyin sizleri Türk Eğitim Sistemi denen kara deliğin sıkıntıları ile boğmayacağım.
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var, bahsedeceğim rakamlar sizin içinizi çok açmayacak biraz karamsarlık yaratacak türden olabilir. Fakat bunları konuşmak ve yazmak lazım ki, çözüm üretme konusunda problemimizi net tanımlamış olalım. Unutmamak lazım, bir problemin çözümü, problemin iyi tanımlanmasına bağlıdır.
Öncelikle gündemin popüler maddesi ile başlayalım;
Suriyelilerin Türk vatandaşlığına geçirilmesi süreci;
Türkiye yakın zamanda yaklaşık 1,5 milyon Suriyeli çocuğa ev sahipliği yaptı. Doğurganlıklarının yüksek olması sebebiyle de her gün bu sayı artıyor (Her gün yaklaşık 1500 Suriyeli Bebek doğuyor.) Selçuk Şirin ve ekibi yaptığı çalışma ile bazı rakamları önümüze seriyor. Bu çocukların %74 ü ailelerinden bir kişiyi savaşta kaybetmiş,%3o u silahlı veya fiziki şiddete maruz kalmış, %35 inde ise Psikolojik tedaviye ihtiyaç duyulan Stres ve Baskı sonucu oluşan Travma mevcut. Bir diğer ilginç veri ise şu; çocukların içerisinde %45 lik bir kesim, Klinik Depresyon tedavisi alabilecek boyutta hasta. Bu rakam ölçekleme yapıldığında Vietnam da savaşan ve depresyon yaşayan Amerikalı askerlerin oranından fazla.
Gelelim diğer rakamlara, ülkemizde olup;
Lise çağındakilerin %90.2 si,
Ortaokul çağındakilerin %68.7 si,
İlkokul çağındakilerin %47.7 si,
Okul Öncesi çağdakilerin %93,4 ü,
okula gitmiyor. Yani eğitim almıyorlar.
BİR KAYIP KUŞAK YETİŞİYOR!!!
Bu kayıp kuşaklar;
Afganistan’ da Taliban’ ı,
Afrika’ da Boko Haram’ ı,
Ortadoğu’ da IŞİD’i PKK’ yı ve daha nicesini,
oluşturdu.
Artık Suriyelilerin buraya gelmelerini tartışmanın bir anlamı yok, bundan sonrasını konuşmak ve ileride düşülecek hayati hatanın farkına vararak, kısa sürede aksiyon almak gerekir.
Bakınız, bu coğrafya hiç bir zaman kolay bir coğrafya olmadı ve hiç bir zamanda olmayacak. Fakat bu topraklarda her zaman bir çözüm üretilmiş ve başarı sağlanmıştır. En zor koşullarda bile çözüm üretilmiştir. O yüzden eğitim odaklı olarak tekrar bir geri dönüş ve silkelenmeye ihtiyaç duymaktayız.
Peki, bu zorlukla karşı karşıya olan Türkiye Eğitim alanında ne alemde!
Hiç girme o konuya dediğinizi duyar gibiyim. Bu yaratıcılığı körelten, ezbere yönelten, fikirlerinize saygı duymayan ve sizi bir birey olarak değilde, o sıraları belli saat işgal etmek zorunda tutan bir nesne olarak eğitim sistemimizi biraz irdeleyelim ki, çözüm önerilerimizi sunarken, daha vurucu bir etki yaratabilelim.
Bu meşhur PISA sınavı var, onun sonuçları ile başlayalım;
G 20 ülkelerinden olan güzel ülkem maalesef hiçbir alanda 40. sırayı geçememiş durumda. %50 genç nüfusa sahip güzel ülkem ve çocukları maalesef ilk 40 arasında yoklar.
Kişi başı milli gelire gelelim; son 10 yıldır yerinde sayıyor. Küçük ve kayda değer olmayan değişmeler var. Buna ekonomi bilimciler “Orta Gelir Tuzağı” diyor. ama şöyle de bir terslik var; yine aynı ekonomi bilimcilerin hep dillendirdiği papyon teoremi vardır. Papyon bildiğiniz gibi iki üçgenin tepe noktalarından birleştirilmesiyle temsil edilebilecek bir nesnedir. Papyon teoremine göre oluşan grafik ne kadar çok papyona benzerse yani birleşen iki tepe nokta arasında boşluk ne kadar az olursa o ülkede orta gelir düzeyine sahip insan (Yani temsili Orta Direk) sayısı o kadar az demektir. Türkiye işte bu sınıfta ve ülkede orta sınıf diye bir şey kalmamış durumda. Ya fakirsiniz, ya zengin.
Kişi başı geliri 3.000 dolardan, 10.000 dolara rahatça, tarım ürünlerini ihraç ederek, inşaat sektörünü geliştirerek (Yollar, Köprüler vs.) vb. atılımlarla çıkartabilirsiniz. Fakat 10.000 dolardan 20.000 dolara çıkarmak için “Katma Değerli Üretim- İnovasyon- Üretim” atılımlarını gerçekleştirmeniz gerekir.
İşte olay tam burada şekillenmeye başlıyor.
Katma Değer Ekonomisi demek Üretmek demek, üretmek demek ise “İNOVASYON” demek. İnovasyon için ise “HAYAL KURMAK” gerekir.
Bu ülkede çocuklar hayal kurmuyor. Çocuklara hayal kurmak öğretilmiyor. Doğuştan sahip oldukları hayal kurma ve çocukça hayaller diye dalga geçtiğimiz çılgın fikirlerini törpülüyoruz. Sadece %14 hayal kuruyor. Onların hayalleri ise;
-Öğretmen Olmak, İnşaat Sektöründe Çalışmak, Polis veya Asker Olmak
HAYAL OLMADAN KALKINMA OLMAZ! OLAMAZ!
Cumhuriyet tarihinden bu yana kurulan ve Türkiye’ nin en büyük şirketlerine sahip grupların mali değerlerini alt alta koyduğunuzda bir Whatsapp etmiyor. Kamu Ar- Ge harcama rakamları yayınlandı geçen gün, biz 6- 6,5 Milyar Dolar Ar- Ge harcaması yaparken, sadece Samsung 20 Milyar Dolar Ar- Ge Harcaması yapıyor.
Hammaddeyi de kullanmayı beceremiyoruz; Daldan düşen 4 fındıktan 1 i İtalya’ ya gidiyor adamlar 25 Milyar Dolar ticaret hacmi yaratıyor bizim fındıkla.
Gelelim Çözüm Önerilerimize;
Selçuk Şirin’ in getirdiği önerileri aynı şekilde aktarıyor ve destekliyorum.
Yapısal Dönüşümler Sağlanmalı: Bilgiye Ulaşma Engellenmemeli. Bilgi ekonomisi Oluşturulmalı. MIT bütün ders notlarını açıkladı geçen gün. Adamlar bütün ders notlarını ücretsiz erişime açtı. Bizim üniversitelerimizde böyle derli toplu bir not toplama sistemi var mı? Sabancı Koç bile bu konuda yetersiz kalıyor maalesef. Bunlar lokomotif olma yoluna gitmek yerine, kendi şirketlerine adam toplama niyetinde, zaten öğrenci burada durmuyor ve Amerika’ya, Avrupa’ ya gidiyor.
NE KADAR BİLGİ O KADAR İNOVASYON!
ADALET SOFRADAKİ EKMEKTİR: Adalet sağlanmalı. Çünkü çalışan ve üreten kişi adaletli bir ortamda olduğunda, bunun karşılığını mutlaka alacağım diyor. Kişisel Başarı Hikayelerinin önemi artıyor. Şu an ülkemizde maalesef kişisel başarı hikayelerinin hiç bir önemi yok.
Sen Şu sun, Sen Bu sun diyerek, kadınları 2. sınıf vatandaş görerek zaten %5- 10 ile üretim yapmaya çalışıyoruz. Kalan ezici çoğunluk istem içerisinde pasifize edilmiş durumda.
Öğrenmeyi Öğrenin: Eğitim sisteminin size öğretmediği en önemli şey: Öğrenmeyi Öğrenmek…. Bolca okuyun, notlar alın, araştırın, ne olursa olsun, öğrenmeyi istemek, öğrenmeyi öğrenmektir…
ÇOCUKLARIN KRİTİK DÜŞÜNMESİ: Çocuklarımıza Problem Çözme ve Münazara becerisini mutlaka kazandırmak zorundayız. Bunların temeli ise çocukların sorgulamalarına, hayal etmelerine ve bunları açıkça ifade etmelerine bağlıdır. Çocuklarda Problem Çözme Becerisinde;
Türkiye’ de çocukların %2.2 si, G.Kore’ de %28 i OECD Ülkelerinde ise %11 i bu yeteneğe sahip. Yani ülkede %10 çocuk üstün zekalı doğuyorsa biz bunu müthiş eğitim sistemimizle %2 ye kadar çekiyoruz ve istikrarlı bir şekilde düşünmeyen, sorgulamayan, üretmeyen insanlar yetiştiriyoruz.
İşin kötü bir yanı da şu; Bu eğitim sistemini daha beter bir şekilde yaşamış bir geçmiş nesil ile uğraşmak zorunda kalıyoruz. İşte bu geçmiş nesil sizleri bu yüzden; Y Kuşağı, Z Kuşağı, Uzay Çağı Çocukları gibi tuhaf tuhaf kalıpların içine sokuyor.
Aslında yaptığımız şey ne biliyor musunuz?
“Okula başladığımızda kimimiz mükemmel bir kitaplık olabilecek meşe ağacı, kimimiz şık bir masa olabilecek kiraz ağacı, kimimiz dayanıklı bir mobilya olabilecek meşe veya cam ağacı idik, okuldan çıktığımızda bir de baktık ki hepimiz bir örnek İKEA sehpası olmuşuz.”
Bugün biraz uzattık, hatamız var ise affola ama özlemişiz yazmayı.
Bundan sonra bu kadar uzatmayacağım arayı merak etmeyin.
Yararlandığım kaynak olan Selçuk Şirin’ in yazılarını takip etmenizi öneririm. Ayrıca TEdx te yaptığı konuşmayı incelemenizi tavsiye ederim. Aynı şeyleri zaten kısaca orada da aktarıyor.
Sevgiler
Saygılar
Orkun TEKE
Jeofiz(İK)çi
Kaynak: Çoğunlukla Selçuk Şirin TEDx Konuşması
ORKUN TEKE 